Meniscusimplantaat

Het meniscus implantaat vervangt niet de gehele meniscus , maar wordt ingehecht en het nog resterend deel van de meniscus. men spreek dan ook wel van substitutie van de meniscus. Substitutie omdat een defect dat door het verwijderen van een deel van de meniscus is ontstaan wordt opgevuld met het implantaat. Dit implantaat is poreus en er kan theoretische weefsel ingroeien. Kortom het meniscusimplantaat wordt in het overgebleven gedeelte van de meniscus ingehecht aan zowel de voor- en achterhoorn als aan de rand. Zijn de voor- en achterhoorn van de eigen meniscus afwezig dan kan deze techniek niet worden toegepast en moet een meniscustransplantatie worden uitgevoerd.

Het meniscus implantaat moet over de volgende eigenschappen beschikken: Het moet volledig congruent zijn aan de gewrichtsoppervlakken en moet over dezelfde mechanische eigenschappen beschikken als de eigen meniscus.

Er zijn inmiddels 2 meniscusimplantaten ontwikkeld. Het CMI ( Menaflex) is een uitdierlijke pezen verkregen matrix bestaande uit collageen type 1 vezels. Dit product heeft in 2008 de goedkeuring van de American Food and Drug Aministration (FDA) gekregen. Het andere meniscusimplantaat is ActifitM. Dit is een uit polymeren bestaande biodegradeerbare matrix. Er is nog geen product erkenning voor.

In Belgie wordt op kleine schaal dit laatste meniscusimplantaat ingebracht, maar er zijn geen vergelijkende studies gestart. Overigens is het opmerkzaam dat het materiaal voor de meniscusprothese een nederlands productie is, maar hier nog niet wordt vergoed door de zorgverzekeraars en mede daardoor nog niet wordt toegepast. Terwijl er wel een paar gevallen zijn die er voor in aanmekring kwamen, in Nederland het niet vergoed kregen en vervolgens in Belgie de operatie ondergingen en dat het daar wel door de nederlandse zorgverzekeraar vergoed werd. Een onbegrijpelijke situatie die niemand kan uitleggen.

De afdelingen Orthopedie van het Medisch Centrum Haaglanden en de Universitair Medisch Centra Nijmegen en Groningen zijn bezig geweest met het opzetten van een goede studie om de effectiviteit van een meniscus implantaat te beoordelen. Echter van de beide firma’s die een meniscus implantaat leveren wilde niet mee werken aan een studie waarbij gerandomiseerd de ene patiënt de voorbereiding en het implantaat kreeg en de andere patiënt allen de voorbereiding om het implantaat in te brengen. Deze studie gaat er dus niet van komen, maar zou juist wel de enige methode zijn om de effectiviteit aan te tonen. Uit de literatuur weten we dat de complicaties bij meniscus implantaten onder gerapporteerd lijken te worden.  www.ncbi.nlm.nih.gov.ezproxy.leidenuniv.nl:2048/pubmed/25324226

De indicatie voor een meniscusimplantaat is net iets anders dan voor een meniscustransplantatie met een donormeniscus. Bij een meniscusimplantaat moeten zowel de voor- en achterhoorn aanhechtingen van de eigen meniscus nog intact zijn. De meniscusimplantaat wordt als het ware ingehecht in het verwijderde gedeelte van de eigen meniscus. En vult daarmee het ontstane defect in de eigen meniscus op. De meniscusimplantaat kan niet aan het bot van het onderbeen worden vast gehecht. Doordat de aanhechting van de voor en achterhoorn nog vast zit aan het tibiaplateau kan de meniscus na een meniscusimplantaat die is ingehecht weer zijn functie in de knie vervullen. Zijn de voor en achterhoorn van de meniscus afwezig dan komt met voor een donor meniscustransplantatie in aanmerking. of voor een meniscusimplantaat.

Voor een meniscusimplantaat komen patiënten in aanmerking patiënten die langer dan 6 maanden na het verwijderen van een groot gedeelte van de meniscus pijnklachten in de knie blijven houden. De knie moet wel stabiel zijn, de beenas moet neutraal zijn en er mag geen ernstige kraakbeen schade zijn. En het meniscus implantaat moet in de oude meniscus kunnen worden gehecht. Dit kan alleen als de aanhechting van de achter- en voorhoorn van de meniscus op de tibia nog aanwezig is en net als de perifere rand. De Body Mass Index (BMI) moet kleiner zijn dan 35. Voor de buiten meniscus geldt nog extra dat de meniscusweefselbrug over de popliteuspees intact moet zijn.

De gerandomiseerde multicentre studie  gaat de standaard behandeling na mediale meniscectomie (debridement van het rest meniscusdeel) vergelijken met de mediale meniscusprothese.

Zowel voor als na de operatie worden diverse vragenlijsten ingevuld, vergelijkbaar aan de scorelijsten bij de meniscustransplantatie patiënten.