Degeneratieve meniscus

Bij degeneratie (veroudering) van de knie treedt er slijtage op in de meniscus; De meniscus is een schokdemper van uw knie. U kunt pijn voelen bij het belasten van de knie zoals bij lopen, maar vooral bij hurken en draaien. Soms kan de knie ook niet goed buigen en strekken. Het is dus veroudering van de meniscus, welke klachten erbij horen en hoe de behandeling eruit ziet, leest u hieronder.

Tussen het bovenbeen en het scheenbeen ligt een meniscus aan de buitenzijde en aan de binnenzijde van de knie (zie afbeelding 1). Degeneratie (veroudering) van de meniscus begint vanaf uw dertigste levensjaar. De menisci hebben als belangrijkste functie de druk in het kniegewricht te verdelen over een groter oppervlak. De bolvormige onderkant van het bot van het bovenbeen past niet mooi op de platte bovenkant van het scheenbeen. De binnenste en de buitenste meniscus zorgen ervoor dat beide botdelen toch goed op elkaar aansluiten zonder dat er belasting optreedt. Beide menisci hebben ook een schokdempende en proprioceptieve functie. Proprioceptie betekent in dit geval dat de meniscus in staat is ons lichaam informatie te geven over de stand waarin de knie zich bevindt. Zo kunnen we met onze ogen dicht zeggen dat de knie gebogen of gestrekt is.

Wat is degeneratie van de meniscus?

In afbeelding 2 ziet u een gezonde meniscus en in afbeelding 3 een degeneratieve meniscus die in beeld zijn gebracht bij een artroscopie (kijkoperatie) van de knie.

Wat is de oorzaak?

Bij een degeneratief meniscusletsel is er slijtage in de meniscus. Door veroudering en mogelijk ook door langdurige belasting gaat de meniscus in kwaliteit achteruit. De meniscus wordt kwetsbaar doordat deze stugger en minder veerkrachtig word en kan daardoor scheuren. Dit veroorzaakt pijn wanneer u deze belast. Als een losgescheurd stukje meniscus in het scharnierende deel van de knie schiet, kunnen bewegingen van de knie blokkeren (slotklachten knie). De klachten ontstaan geleidelijk zonder heel duidelijk voorafgaand letsel. De klachten worden erger als er meer slijtage in de meniscus optreedt. Omdat de kwaliteit en stevigheid van de meniscus steeds verder achteruit gaan, wordt deze ook kwetsbaarder voor een scheur.

Welk onderzoek wordt er gedaan?

De orthopedisch chirurg (of een arts in opleiding/physician assistant) zal eerst een vraaggesprek voeren (anamnese) en lichamelijk onderzoek van de knie doen. Door een combinatie van het verhaal en de bevindingen tijdens lichamelijk onderzoek (bijvoorbeeld pijn bij bepaalde lichamelijke testen) kan de diagnose bijna altijd gesteld worden. Een MRI maken bij een degeneratieve meniscus heeft meestal geen meerwaarde, omdat er door de slijtage van de meniscus altijd wel een beschadiging of scheurtje te zien is. Wel kan het nuttig zijn een gewone röntgenfoto van de knie te laten maken.

Wat is de behandeling?

Degeneratie van een meniscus is niet terug te draaien. Wel is het mogelijk om de meniscus zo gezond mogelijk te houden door regelmatig en gedoseerd te bewegen. Denk aan wandelen en of fietsen. Vaak zal uw orthopedisch chirurg u doorsturen naar de fysiotherapeut voor een oefenprogramma met stabiliserende, krachtversterkende en stimulerende oefeningen. Vooral bij een hinderlijk en blijvend dikke knie wordt er soms gekozen voor een injectie in de knie met een ontstekingsremmend middel en een pijnstiller.

Uit recente onderzoeken blijkt dat bij een degeneratieve meniscus de resultaten van een goed oefenprogramma vergelijkbaar zijn met de resultaten van een kijkoperatie (artroscopie). Na het (deels) verwijderen van de meniscus via een kijkoperatie is de kans op vervroegde slijtage van de knie ook groter en kunnen de pijnklachten blijven bestaan. Daarom is er nog maar zelden een goede reden om een degeneratieve meniscus te behandelen met een artroscopie boven de leeftijd van 45 jaar.

Wanneer slotklachten van de knie op de voorgrond staan, bij een grote scheur van de meniscus, kan dat een reden zijn om toch een kijkoperatie te doen.